Algemene informatie

Konijnen zijn dieren die goed te houden zijn als huisdier. Het zijn sociale dieren. Ze hebben dus voldoende aandacht nodig. Het beste kunnen ze in koppels gehouden worden.

Huisvesting

De huisvesting van konijnen vraagt om meer aandacht dan wat bij veel eigenaren bekend is. Om verveling te voorkomen moet er voldoende afleiding zijn in het verblijf door middel van klim- en knaag-attributen. Van gaten graven worden konijnen blij. Een ruim verblijf  waarin ze goed kunnen bewegen, wordt gewaardeerd en voorkomt mede overgewicht. Een buitenverblijf vereist een goed nachtverblijf dat droog en tochtvrij is. 
Uiteraard moet het verblijf goed schoon gehouden worden. Met een beetje moeite kun je konijnen leren om op een toilet te gaan waardoor de rest van het hok niet bevuild wordt. 
 

Verzorging

Konijnen zijn sociale dieren. Het liefst zien we een of meerdere koppeltjes konijnen. Hierbij heeft het de voorkeur om een gecastreerde ram bij een gesteriliseerde voedster te zetten. Deze combinatie geeft het meeste rust tussen de konijnen. Wanneer een konijn wel alleen zit, is het van belang dat het dier voldoende aandacht krijgt.

Algemene controle van het konijn en vaccinaties
Wij adviseren om regelmatig zelf te kijken of uw konijn goed op gewicht is, geen wondjes heeft en of het gebied rondom anus schoon is. Het is verstandig om uw konijn jaarlijks door de dierenarts te laten controleren. Vaak gaat dat samen met de vaccinatie

Afhankelijk van de behuizing van uw konijn slijten de nagels vaak minder goed af dan als ze vrij in de natuur rondlopen. Deze moeten dan ook regelmatig geknipt worden. 
Bij binnen-konijnen kan het gebit anders afslijten door minder opname van vitamine D dat nodig is voor de botten. Dit heeft als gevolg dat de voortanden te lang kunnen worden en de kiezen haken kunnen krijgen. Hierdoor gaat het dier de brokken en het hooi minder goed of niet meer eten. Vaak knoeien ze met hun eten en gaan als compensatie meer drinken. Dan is het van belang om naar de dierenarts te gaan. Bij bepaalde rassen zoals de hangoren zien we vaak een aangeboren afwijkende stand van de kaken, waardoor de afslijting van de kiezen en tanden niet goed verloopt. 
De vacht vraagt soms ook wat aandacht, vooral bij konijnen met een langer haartype. Deze zullen regelmatig geborsteld moeten worden. Dit om klitten te voorkomen. Verder is het ook verstandig om regelmatig bij de anus te kijken of er geen ontlasting in de vacht blijft hangen. 
Konijnen met hangoren kunnen sneller oorontsteking ontwikkelen. Dus bij hangoren is het ook verstandig om regelmatig even in de oren kijken.

Koppelen van konijnen
Regelmatig komt de vraag hoe men het beste twee konijnen kan koppelen. Zoals eerder gemeld is het koppelen van een gecastreerde ram en gesteriliseerde voedster het meest succesvol. Eerst worden beide konijnen op een ruim neutraal gebied (gebied waar beide konijnen niet eerder zijn geweest) bij elkaar gezet. Vaak zie je dan dat er even wat “gekibbel” is. Er kunnen daarbij wat plukken vacht door de lucht vliegen. Vaak is dat de eerste bepaling van wie de rang hogere is van de twee. Verwondingen komen hier meestal niet bij voor. Wanneer er wel verwondingen komen, is de kans  op slagen van de koppeling een stuk minder groot. Als dit goed gaat dan ga je langzaam het gebied wat verkleinen. Soms gaat het vrij snel goed en soms moet je het iedere dag even proberen zodat ze langzaam aan elkaar wennen. Het is in ieder geval een proces waar men wat geduld bij nodig heeft.

Vaccinatie en budgetenting

We vaccineren tegen twee virale ziektes: Myxomatose en VHD 1+2. 
We adviseren om deze enting in het voorjaar te laten geven. De enting die we gebruiken is de Myxo-RHD Plus enting van MSD Animal Health. 
Sinds 2020  hebben we ook voor onze konijnen naast de "gewone" enting de "budgetenting". De budgetenting is goedkoper (kosten zijn 22 euro per enting) maar heeft daardoor geen uitgebreid onderzoek naar de gezondheid van uw dier. Er wordt gekeken of uw dier gezond is voor de enting. Andere zaken zoals bultjes en andere klachten worden bij deze enting niet behandeld. Daarvoor moet u dan een nieuwe afspraak maken. De periode waarin de budgetenting wordt aangeboden is kort. Dit omdat we van mening zijn dat de beste tijd om te enten van een konijn het voorjaar is. Dan heeft de enting zijn optimale werking in de tijd dat de infectiedruk het hoogst is.
In de maanden februari tot en met mei kunt u voor iedere 1e woensdag van de maand tussen 15:30 en 16:30 uur een afspraak maken op onze locatie in Uden. Ook hier geldt vol = vol dus wees er op tijd bij. 

Voeding

De samenstelling van de voeding bij konijnen is erg belangrijk. Het konijn is een planteneter en heeft een vezelrijke en volledige voeding nodig. De vezels zijn van belang om de darmen aan de gang te houden. Een goede bron van vezelrijk voer is hooi. Zorg er voor dat er altijd vers hooi in het verblijf aanwezig is, zodat de konijnen dit onbeperkt kunnen eten. Gras en verse groenten bevatten ook vezels, maar hiervan kunnen konijnen wat sneller aan de diarree raken. Geef hiervan dan ook beperkte hoeveelheden. Niet alle planten en groenten zijn veilig om te eten voor het konijn. Zo kunnen koolsoorten gasvorming geven. Fruit en gedroogd brood mag ook maar dit zijn dikmakers. Dus ook daar geldt voor, geef dit met mate!
Naast het hooi kunt u brokken voeren. Hier zijn verschillende varianten van op de markt. Zo zijn er gemengde voeders en pellet voeding. Pellet voeding is een geperste brok. In deze brokken zitten alle voedingsstoffen die konijnen nodig hebben. Zo weet je zeker dat ze de juiste voedingsstoffen binnen krijgen. Als advies geldt over het algemeen om 10-15 gram brok te geven per kilogram lichaamsgewicht per dag.  Vers water behoort dagelijks aanwezig te zijn.
Overgewicht bij konijnen komt vrij veel voor. Dit wordt veroorzaakt door teveel voeding in combinatie met meestal te weinig beweging. Hierdoor kunnen er verschillende problemen ontstaan zoals onder andere: hart- en vaat ziekten, suikerziekte, gewrichtsproblemen, vachtverzorgingsproblemen.
 

Ziektes

Het is niet mogelijk om alle ziektes te bespreken maar een paar lichten we er toch even uit:

Gebit
Konijnen zijn dieren met een gevoelig maagdarmstelsel. Wanneer er een storing komt in het eetpatroon dan zien we vaak dat een konijn erg snel ziek wordt. Het is dan ook van groot belang om problemen met het maagdarmstelsel snel te onderkennen en actie te ondernemen bij problemen.

Gebitsproblemen:
Er zijn bij het gebit twee aandoeningen die eetproblemen kunnen geven. De tanden en kiezen van een konijn groeien het hele leven door. De tanden blijven op de goede lengte doordat ze slijten door te eten. Bij een verkeerde stand van de kaken ten opzichte van elkaar kan een verkeerde afslijting ontstaan van de snijtanden en vaak ook de kiezen. De snijtanden groeien dan door en er ontstaan te lange snijtanden (Olifantstanden). Hierdoor kan het konijn het voer niet goed meer opnemen. Dit probleem is aan de buitenkant van het konijn voor veel mensen wel te herkennen
Een moeilijker te herkennen probleem is de haakjes op de kiezen. Konijnen zijn moeilijk in de bek te kijken en de kiezen zitten ver naar achteren. Soms is het mogelijk om met een kijkapparaat voor de oren( otoscoop) de kiezen zo te bekijken maar regelmatig moet het dier onder narcose om het goed te kunnen beoordelen.

Hoe weet je nu dat je konijn last heeft van z´n gebit?
Vaak merk je er in het begin niet veel van. Vaak blijven bepaalde bestanddelen van het voer liggen. Dit zijn vaak de harde onderdelen van het voer. Daarna zie je dat de brokken blijven liggen en dat het konijn alleen nog maar zachte dingen eet. Uiteindelijk stopt het konijn helemaal met eten. Dit kan er op korte termijn voor zorgen dat uw konijn dood gaat.
Het is dus zaak om je konijn altijd goed te observeren. Het beste is om zo snel mogelijk een afspraak te maken bij de dierenarts om het gebit te laten controleren als u merkt dat uw konijn minder of niet eet.

Schedel konijn met tekst
Schedel konijn

 

konijn normaal gebit
Konijn normaal gebit

Wanneer het konijn last heeft van te lange snijtanden, zal het advies zijn om de snijtanden te laten trekken. Het knippen van de snijtanden is een tijdelijke oplossing van het probleem. Ook heeft deze behandeling veel risico op het splijten van de snijtanden, wat weer abcessen in de kaak kan geven. Beter is het om de voortanden te slijpen. Beide opties verdienen niet de voorkeur. Het beste is om de snijtanden te trekken. Ze kunnen prima leven zonder snijtanden!

Trekken van de snijtanden
Het trekken van de snijtanden is een ingreep die onder narcose plaatsvindt. Gelukkig zijn de narcosemiddelen van tegenwoordig erg veilig. Bovendien hebben we tegenwoordig goede medicijnen om de operatie te ondersteunen. Als een konijn onder narcose gaat, geven we via injecties een middel dat de darmmotiliteit ondersteunt, een pijnstiller en vaak antibioticum. Afhankelijk van de toestand van het konijn wordt er eventueel ook wat vocht toegediend. 

Konijn gebit lange snijtanden
Te lang doorgroeiende snijtanden


Als het konijn echter in een slechte toestand wordt aangeboden, dan zal het eerst wat moeten aansterken voordat een narcose mogelijk is. Het konijn zal dan eerst medicijnen mee naar huis krijgen en via dwangvoeren zal de energiebalans op peil gebracht moeten worden.
De snijtanden bij een konijn zijn lang en ook de wortel is erg lang. Deze zit dus diep in de kaak. Met wat geduld en handigheid worden de snijtanden verwijderd uit de kaak. Een enkele keer gebeurt het dan een tand afbreekt. Hierdoor wordt het onmogelijk om die tand dan nog te verwijderen. Dan moet de ingreep op een later tijdstip nog een keer uitgevoerd worden.
Na de narcose kan het konijn al weer snel naar huis. De narcose wordt namelijk ongedaan gemaakt door middel van een tegeninjectie. 
Meestal krijgt u medicijnen mee om een goed en volledig herstel te bevorderen.

Kiezen slijpen
Bij een niet goed aansluiten van de snijtanden zien we echter vaak ook dat de kiezen niet goed op elkaar staan. Ook kunnen haakjes op de kiezen ontstaan zonder dat we afwijkingen zien aan de snijtanden. De kiezen groeien, net als de snijtanden, het hele leven door. Wanneer de kiezen niet goed op elkaar staan, dan slijten ze scheef af. Hierdoor ontstaan er zeer scherpe randjes op de kiezen. Tijdens het kauwen en het slikken, snijden deze randjes in de tong en de wangen. Dat doet pijn waardoor het konijn stopt met eten.
schema gebit konijn    

Konijn gebit haak kies
In rode cirkel is een haak te zien op de kies


Om dit probleem op te lossen moet het konijn onder narcose. Onder narcose worden de kiezen geslepen waardoor de haakjes verdwijnen. Daarna wordt een grondig onderzoek van de bek uitgevoerd om te kijken of er een reden is te vinden voor het ontstaan van de haken op de kiezen. Soms vinden we een reden waar we wat aan kunnen doen en kan het probleem opgelost worden. Vaak is er echter geen aanwijzing voor of is er aan het probleem niets te doen. Dan zal het konijn dit probleem blijven houden. Het gevolg is dan dat het konijn  regelmatig onder narcose zal moeten om de kiezen weer te slijpen. Gelukkig zien we dat de meeste konijnen erg goed opknappen van deze ingrepen en daarna nog een mooi leven tegemoet gaan.

Parasieten
Er zijn parasieten die we aan de buitenkant tegenkomen en parasieten die van binnen zitten. Als de vacht schilferig of kaal wordt, is het verstandig om dit na te laten kijken. Dit kan veroorzaakt worden door een vachtmijt of een schimmel. Luizen en vlooien zien we ook regelmatig  bij konijnen. 
Maden worden vaak gezien bij konijnen die zichzelf niet meer goed kunnen verzorgen ( door bijvoorbeeld overgewicht of leeftijd).  De vliegen leggen eitjes in de vieze vacht. Daar ontwikkelen ze zich tot maden. De maden eten van de aangetaste huid en maken wonden.
In de oren kunnen we oormijt aantreffen. Dit geeft met name overmatig poetsgedrag en krabben.
Afwijkende ontlasting in de vorm van diarree zien we met name bij jonge dieren. Een mogelijke oorzaak is coccidiose. Deze geeft een slijmige spuitdiarree die snel dodelijk kan verlopen. Ontlastingsonderzoek kan dit bevestigen.
Een enkele keer zien we ook syfilis bij het konijn. We zien dan een korstige ontsteking rond de neus en bij de geslachtsopening. Dit is goed te behandelen met injecties antibiotica.
Konijnen die een scheve kop hebben of om de lengteas van het lichaam tollen, hebben mogelijk de parasiet Encephalozoon cuniculi (ook wel E. Cuniculli of EC genoemd). Ze kunnen vaak niet op hun pootjes staan. Ook incontinentie kan hierdoor ( en soms als enige klacht) veroorzaakt worden. De resultaten van de behandeling zijn wisselend. Bovendien vergt dit soms een uitgebreide verzorging van het dier door de eigenaar: dwangvoeren, regelmatig op andere zijde leggen en achterkant schoonhouden.
 

Castratie rammelaar

Het is aan te raden om een rammelaar te laten castreren. Zo voorkom je sproei- en rijgedrag,  zeker wanneer de ram op tijd wordt gecastreerd en hij kan niet meer voor nakomelingen zorgen. Wij adviseren om een kleiner ras op een leeftijd van 4 maanden te castreren en de grotere rassen vanaf 5 maanden leeftijd. 
Konijnen zijn groepsdieren en daarom raden wij aan om konijnen niet alleen in een hok te zetten. De beste combinatie is een gecastreerde ram met een gesteriliseerde voedster. 
 
De operatie:
Konijnen kunnen niet goed tegen vasten. Hierdoor gaan de darmen stil liggen en kan er gasophoping ontstaan in de darmen. Dit kan de dood tot gevolg hebben .Het is dan ook de bedoeling dat konijnen tot vlak voor operatie gewoon kunnen eten en drinken.
De ochtend van operatie wordt uw konijn gecontroleerd of alles in orde is. Wanneer alles goed is dan wordt uw konijn opgenomen. 
De operatie wordt dan in de loop van de ochtend verricht. Beide testikels worden uit de balzak verwijderd. Daarvoor moet er op elke balzak een sneetje gemaakt worden. Deze worden dan met oplosbare huidhechtingen weer dicht gemaakt.
Voor de nazorg krijgt u een brief mee waarop staat waar u op moet letten.
 

Steriliseren

Voedsters ontwikkelen vaak baarmoederontsteking of baarmoederkanker op latere leeftijd. Dit kan voorkomen worden door ze te steriliseren voor de leeftijd van 2 jaar. Uiteraard kunnen de voedsters dan ook niet meer drachtig worden. Sterilisatie kan vanaf 4 maanden leeftijd bij kleine rassen en vanaf 5 maanden bij grote rassen. Vanaf die leeftijd kunnen ze dus drachtig worden.

De operatie:
De voedster mag gewoon blijven eten en drinken tot aan de operatie. Konijnen kunnen erg slecht tegen vasten. Hierdoor gaan de darmen stil liggen en kan er gasophoping ontstaan in de darmen. Dit kan de dood tot gevolg hebben. Op de ochtend van operatie wordt de voedster nagekeken of alles goed is en wordt dan opgenomen. In de loop van de ochtend wordt ze dan geopereerd.
De operatie houdt in dat we via het openen van de buik de eierstokken en eventueel de baarmoeder verwijderen. De buik wordt gesloten en de huid wordt onderhuids gehecht zodat je aan de buitenkant geen hechtingen ziet zitten.
U krijgt een brief mee waarin staat beschreven waar u allemaal op moet letten gedurende de herstelperiode.
 

Chippen

Het chippen van konijnen is vooral van belang wanneer men een ziektekosten verzekering voor het konijn wil afsluiten.

Telefoonnummers spoed

0485 477555

0413 251159